Koliko je Njemačka zavisna od ruskih energenata?

Kristijan Lindner, ministar finansija, i Rober Habek, ministar ekonomije, su 2. maja signalizirali da je vlada spremna da podrži zabranu EU na uvoz ruske nafte.

Svijet 21.05.2022 | 18:37

Njemačka podrška omogućila je Evropskoj komisiji da 4. maja objavi da će predložiti takav embargo do kraja godine, iako se vlade svih 27 članica moraju složiti.

Ipak, za industrijsku Njemačku, nafta predstavlja daleko manji problem od gasa. Njemački političari kažu da bi iznenadna zabrana uvoza ruskog gasa bila neizvodljiva, te se postavlja pitanje, koliko Njemačka zavisi od ruske energije?

Osim obnovljivih izvora energije, jedini njemački domaći izvor energije je lignit, prljavi ugalj koji čini oko 9 odsto i opada u primarnoj potrošnji energije (tj. one koja dolazi direktno iz prirodnih resursa, kao što su nafta ili drvo, a ne sekundarni procesi, poput struje). Ali, velika većina fosilnih goriva koje zemlja sagorijeva je uvezena, kao i uranijum koji pokreće njene 3 preostale nuklearne elektrane.

Nafta i gas zajedno čine oko 60 odsto primarne energije, a Rusija je dugo bila najveći snabdjevač obja. Uoči rata u Ukrajini obezbijeđivao je trećinu njemačke nafte, oko polovine uvoza uglja i više od polovine gasa, piše Ekonomist (The Economist).

Ova zavisnost datira više od pola vijeka. Teška industrija u tadašnjoj Zapadnoj Njemačkoj je 1960-ih željela jeftinu energiju i bila je spremna da snabdjeva Sovjetski Savez neophodnim cjevovodima za pumpanje gasa. Vlada Zapadne Njemačke je u međuvremenu željela da smiri političke odnose sa Sovjetima.

Kasnije su proširili ekonomske veze pod zastavom Wandel durch Handel (promjena kroz trgovinu), što je kulminiralo izgradnjom Sjevernog toka 1 i Sjevernog toka 2 ispod Baltičkog mora, zaobilazeći Ukrajinu. Prije rata Olaf Šolc, kancelar, u stvari je zaustavio Sjeverni tok 2, koji još nije počeo sa radom.

Ruski ugalj i nafta se već postepeno gase. Udio njemačkog uvoza nafte iz Rusije opao je sa 35 odsto na 12 odsto početkom rata. Uvoz uglja je opao sa 50 odsto na 8 odsto. Habek je 26. aprila rekao da bi sve pripreme za ukidanje ruske nafte u Njemačkoj trebalo da budu sprovedene u roku od nekoliko dana.

Vlada je takođe počela da oduzima energetsku imovinu u ruskom vlasništvu. Njemački regulator mreže 4. aprila je preuzeo nadzor nad skladištem gasa u vlasništvu podružnice Gasproma. Parlamentarci pripremaju zakon o eksproprijaciji glavne rafinerije Rosnjefta u zemlji.

Njemačka ostaje veoma zavisna od ruskog gasa. Udio koji dolazi sa ruskih polja smanjen je sa 55 na 35 odsto od početka sukoba. Dalja smanjenja biće bolna. Prvi problem je što Njemačka sav svoj gas dobija cjevovodima i još uvijek nema nijedan radni terminal za uvoz tečnog gasa.

Sredinom aprila ministarstvo finansija je izdvojilo 2,5 milijarde evra za zakup plutajućih terminala koji bi mogli da rade do zime. Takođe se obavezao da će ubrzati izgradnju odgovarajućih terminala, ali oni neće biti spremni godinama. Do tada, Njemačka mora da uvozi LNG preko drugih zemalja.

Drugo, lanci snabdjevanja njemačke industrije su osetljivi na nedostatak gasa i visoke cijene energije. Ako bi ruske isporuke bile prekinute, gas bi morao da bude racionisan do kasne zime, prema analizi šest vodećih ekonomsko-istraživačkih intituta.

Procjenjuju da bi potpuni embargo na rusku energiju smanjio BDP za 2 do 6 odsto (npr. nemačka kovid recesija izazvala je pad od 4,5 odsto). Većina Nijemaca stoga favorizuje pristup vlade da postepeno odvikava zemlju od ruskog gasa.

Kao i druge zemlje u Evropi, Njemačka nije uložila dovoljno u diversifikaciju snabdjevanja gasom i naftom. Rezultat je zavisnost od ruske energije koja je spriječava da pristane na brže sankcije zemlji. Njeni lideri se možda zagrijvaju za ideju embarga na naftu, ali njena zavisnost od gasa će još neko vrijeme da traje.

(Blic)